Tiroid Gelişim Anomalileri

Tiroid Gelişim Anomalileri

Tiroid embriyolojik hayatın yaklaşık 51. gününde sağ ve sol iki lobtan oluşan son şeklini alır ve 7. haftanın sonunda boyundaki asıl yerine ulaşır. Buna bağlı olarak tiroidin gelişim anomalileri bu ilk 7 hafta içinde ortaya çıkmaktadır. Bunlar;

Tiroid Agenezisi (Tiroid Dokusu Yokluğu)

Tiroid tomurcuğunun oluşmaması sonucu tiroidin gelişmemsidir. Tiroid tamamen olmayabilir. Tiroid dokusunun olmamasının doğumdan sonra erken tespiti ve tedavisi bebeğin gelişimi için son derece önemlidir. Bazen tiroidin sağ veya sol bir tarafı gelişmeyebilir. Buna da tiroid hemiagenezisi denmektedir (Resim 4-1). Bu hastalarda çoğu zaman tiroid hormon üretimi normal düzeylerdedir.

Resim 4-1: Tiroid hemiagenezisi

Tiroglossal Duktus Kisti

Orta tiroid dil kökü bölgesinden aşağı inerken ilk oluştuğu bölge ile büyüyen tiroid arasında ince kanal (tirolossal dutıus) şeklinde bir bağlantı vardır. Bu kanal genelde kapnır ve bir bant halini alır. Bu kanal dil kökü ile boyunda normal tiroid arasındaki bölgede kapanmaz ve doğum sonrası açık kalmaya devam edebilir. Bu kanalı döşeyen epitelin salgıladığı sıvı ile dolması sonucu tiroglossal duktus kisti oluşur. 

Klinik Bulgular: Tiroglossal kistin olduğu bölgede çoğu kez ağrısız şişlik olur. Dilin ağız dışına çıkarılması ile bazen de yutkunmakla yukarı doğru hareket edebilir. Dil köküne yakın yerleşenler öksürük, yutma zorluğu, ses bozukluğuna neden olabilir. Ksit sıvısı dil kçkündeki açıklıktan ağız içine boşalabilir ve kötü ağız kokusuna neden olabilir. Tiroglassal duktus kistlerinin yaklaşık %25’inde kist cilde açılarak fistül olabilir. Tiroglassal duktus kisti içinde kalıntı tiroid dokusu olabilir. Nadiren bu dokudan tiroid kanseri gelişebilir. Bu kistler enfeksiyon riski taşırlar ve enfeksiyon riski temel ameliyat nedenidir.

Cerrahi Tedavi: Cerrahi tedavide kistin yukarıda hiyoid kemiğin orta bölümünüde içerecek şekilde dil köküne kadar çıkarılmasıdır (Sistrunk ameliyatı). Ameliyat sonrası tekrarlama sık değildir.

Lingual Tiroid 

Tiroid dokusunun dil kökü bölgesinden aşağı boyun bölgesine inişinde oluşan bir sorun nedeni ile dil kökü bölgesinde tiroid dokusunun büyümesi ile oluşan bir durumdur. Dil kökünde yerleşir. Hastaları 2/3’ünde fonksiyon gören tek tiroid dokusu budur.

Klinik bulgular: Genellikle klinik bulgu vermez. Klinik bulgu verdiğinde basıya bağlı yutma güçlüğü, ses bozukluğu, solunum zorluğu veya yüzeyinin kanamasına bağlı ağızdan kan gelmesi olabilir. Lingual tiroidli hastalarda hipotiroidism (tiroidin az çalışması) sıktır. Tanı genelde dil kökünde kitle saptanan hastalarda sintigrafi yapılması ile koyulur.

Tedavi: Eğer hastada bası bulgularına neden oluyorsa, üzerinde ülser veya kanama gelişmişse, kanser şüphesi varsa cerrahi olarak tedavi edilmelidir. Cerrahi girişim ağız yoluyla veya boyundan uygulanabilir.

Piramidal Lob

Gelilim anomalisi mi, normal bir yapı mı olduğu halen tartışmalıdır. Tiroid gelişimi sırasında dil kökü bölgesi ile tiroid dokusu arasındaki ince kanalın (tirolossal duktus) tiroide yakın olan bölümünden gelişir ve genellikle tiroidin orta bölümü (istmus) ile ilişkilidir. Tiroid ameliyatlarında %10-60 arasında değişen oranlarda görüldüğü bildirilmektedir (Resim 4-2).  Tiroid dokusu ile birlikte orta hatta büyüdüğünde belirgin hale gelebilir. 

Resim 4-2: Piramidal lob

Tedavi: Ameliyat gereken hastalarda bu dokunun fark edilerek  çıkarılması önemlidir. Fark edilmez ise ameliyattan sonra büyüyerek, tekrarlamaya (nüks) neden olabilir. Özellikle zayıf hastalarda kötü bir kozmetik sonuca neden olur. Basedow Graves hastalarında ameliyat sonrası hipertiroidinin (tiroidin fazla çalışması) tekrarına neden olabilir.

E-Bülten’ e kayıt olarak en yeni haberler, duyurular ve güncellemelerden ilk siz haberdar olabilirsiniz...